استفاده طولانی مدت از سوندهای ادراری یا فولی باعث ضعیف شدن اسفنگترهای مجرای ادراری و تنبل شدن مثانه در انقباض های موثر برای خالی کردن مثانه و ادرار کردن تحت اختیار فرد میشود؛ این مسئله ممکن است باعث بروز مشکلاتی مانند بی اختیاری ادراری یا احتباس ادراری پس از خارج کردن سوند فولی شود. پس تعیین زمان مناسب برای خارج کردن سوند ادراری در اولین فرصت بعد از برطرف شدن علت فیکس شدن سوند ادراری بسیار حائز اهمیت میباشد؛ بیشترین علت استفاده طولانی مدت از سوندهای ادراری کاهش سطح هوشیاری در بیماران سکته مغزی و یا بیماران در کما میباشد که در صورت افزایش سطح هوشیاری و بیداری باید در اولین فرصت اقدام به خارج کردن سوند ادراری کرد اما قبل از این کار برای جلوگیری از احتباس و بی اختیاری ادراری نیاز به اقدامات خاصی میباشد. این اقدامات شامل:
- باز بسته کردن لوله سوند ادراری در فواصل زمانی معینی میباشد. به این روش که هر دو الی سه ساعت مسیر لوله ادرار را به وسیله گیره یا چسب مسدود میکنید و بعد از گذشت یک الی دو ساعت مسیر را مجدد باز میکنید این کار از خروج مداوم ادرار از مثانه قبل از پر شدن آن جلوگیری میکند؛ پر شدن مثانه و نیاز به تخلیه ادرار باعث تحریک مثانه و ایجاد انقباض مثانه میشود که به رشد عضلات کمک میکند و از احتباس پس از خارج کردن سوند کمک میکند. بعد از تکرار این روش به مدت یک روز میتوان سوند ادراری را خارج کرد.
- مصرف مایعات کافی به میزان 8 لیوان در شبانه روز
- عدم مصرف الکل و کافئین
نحوه خارج کردن سوند ادراری
- ابتدا کیسه ادرار را خالی کنید تا سوند راحتتر خارج شود.
- فرد را به پشت بخوابانید و زانوها را خم کرده و کف پاها را به زمین بگذارید.
- اطراف لوله سوند که در نزدیکی آلت فرد قرار دارد تمیز کنید.
- لوله سوند دارای دو راه میابشد یک را که به کیسه ادراری متصل میباشد راه دیگر که دارای یک درب رنگی در انتهای خود میباشد برای خارج و وارد کردن هوا یا آب به داخل بالن سوند که درون مثانه قرار دارد و باعث ثابت ماندن سوند ادراری میشود استفاده میشود؛ با استفاده از یک سرنگ 10 سی سی آب یا هوای موجود در بالن سوند را به طور کامل خارج کنید.
- پس از اینکه مطمئن شدید آب یا هوای داخل بالن سوند کاملا خالی شده است بصورت آهسته سوند ادراری را به بیرون بکشید.
سوند کاندومی یا اکسترنال
کاندوم شیت یا سوند کاندومی، سوندهای بیرونی( اکسرنال) هستند که همانند کاندوم پوشیده میشوند.سوند کاندومی ادرار خارج شده از مثانه را به کیسه ادرار که به پای بیمار متصل است انتقال میدهد. این سوندها به طور معمول توسط آقایانی که نمیتوانند ادرار خود را کنترل کنند و یا دچار بی اختیاری پس از خارج کردن سوند فولی میشوند استفاده میشود. استفاده از این سوند کاندومی در مقایسه با سوند فولی(داخلی) روشی آسانتر، غیر تهاجمی و بدون درد است.
سوندهای اکسترنال برای کسانی طراحی و ساخته شده است که امکان دفع ادرار از مثانه خود را دارند، اما کنترل خروج ادرار خود را از دست داده اند. این حالت در یکی از این شرایط رخ میدهد:
- بی اختیاری ادراری:این شرایط زمانی رخ میدهد که فرد کنترلی بر مثانه خود نداشته و نمیتواند مانع خروج ادرار از مثانه خود شود.
- پرکاری مثانه: پرکاری یا بیش فعالی مثانه باعث میشود که فرد به شکل ناگهانی نیاز به دفع ادرار داشته باشد.
- زوال عقل: زوال عقل ممکن است سبب بی اختیاری ادراری گردد.
- مشکلات حرکتی: برخی از آسیب ها و جراحات سبب میشود که دستشویی رفتن برای مجروحین سخت و ناممکن باشد.
- شرایطی که استفاده از سوند داخلی ممکن نباشد.
- پزشک نیاز دارد برای تعیین مقدار دوز مناسب داروهای ادرار آور و دیگر انواع داروها، میزان دقیق دفع ادرار را اندازه گیری کند.
مزایای استفاده از سوند اکسترنال:
- کاهش احتمال بروز عفونت مجاری ادراری در اثر سونداژ
- راحتی بیشتر در استفاده در مقایسه با سوندهای داخلی
- ایجاد محدودیت حرکتی کمتر در مقایسه با سوندهای داخلی
- استفاده بدون درد و غیر تهاجمی
- قابل استفاده توسط خود فرد یا افراد خانواده
معایب استفاده از سوند اکسترنال:
- امکان نشت ادرار در صورت استفاده از سایز غلط
- احتمال بروز ناراحتی پوستی در صورت نشت ادرار
- سهولت در جداسازی که سبب میشود برای استفاده افراد مبتلا به زوال عقل مناسب نباشد.