هپاتیت چیست؟
التهاب و تخریب بافت کبد به علت عوامل ویروسی, دارویی, چاقی , چربی , الکل , سموم و یا تهاجم سیستم ایمنی ( اتوایمیون) را هپاتیت می گویند. که شایعترین نوع آن در ایران هپاتیت ویروسی است
انواع مختلفی از هپاتیت وجود دارد. برخی از انواع بدون هیچ مشکل جدی از بین می روند. درحالیکه برخی دیگر می توانند طولانی مدت( مزمن) باشند و باعث ایجاد زخم در کبد ( سیروز) و از دست دادن عملکرد کبد و در برخی موارد سرطان کبد شوند.
سیروز چیست؟
سیروز یک بیماری مزمن و پیش رونده کبدی است که به وسیله تخریب منتشر و فیبروزه شدن سلول های کبدی مشخص می شود و در نتیجه تغییراتی را در ساختمان کبد و جریان خون و ورید پورت( سیاهرگی که خون را از روده و طحال و معده به کبد می آورد و مواد مغذی حمل شده را به سلولهای کبدی می رساند) ایجاد می کند.
انواع هپاتیت ویروسی
- هپاتیت A
- هپاتیت B
- هپاتیت C
- هپاتیت D
هپاتیت A :
این نوع هپاتیت توسط ویروسی ایجاد می شود که سلول های کبد را آلوده کرده و باعث التهاب می شود.التهاب می تواند بر عملکرد کبد تاثیر بگذارد و سایر علایم را ایجاد کند. ویروس هپاتیت A زمانی پخش می شود که مدفوع آلوده وارد دهان شخص دیگری شود. این ویروس می تواند تا چند ماه روی سطوح زنده بماند.
برخی از راه های خاص انتشار ویروس هپاتیتA به شرح زیر است:
- خوردن غذاهایی که توسط فردی مبتلا به ویروس دست به دست می شود و پس از استفاده از توالت دستها را به طور کامل نمی شویند.
- نوشیدن آب آلوده
- خوردن غذای شسته شده در آب آلوده
- خوردن صدف خام حاصل از آب آلوده به فاضلاب
- تماس نزدیک با فردی که مبتلا به ویروس است حتی اگر آن فرد هیچ علامتی نداشته باشد. اما ویروس با تماس گاه به گاه یا از طریق عطسه و سرفه پخش نمی شود.
- داشتن تماس جنسی با فردی که این ویروس را دارد
علایم هپاتیت A
علایم بین 2_5 هفته بعد از ابتلا به این ویروس عفونی ظاهر خواهند شد. به این بازه زمانی دوره کمون می گویند؛ زیرا فرد هیچ علایمی را احساس نمی کند اما ویروس در بدن او خودش را تکثیر می کند. زمانی که ویروس هپاتیت به اندازه کافی تکثیر شد باعث بروز علایم زیر میگردد:
- درد معده
- از دست دادن اشتها
- تهوع و استفراغ زیاد
- اسهال غیرقابل کنترل
- ضعف و خستگی بسیار شدید
- تب و لرز مداوم
- زردی پوست و چشم ها
- درد مفاصل غیر قابل تحمل
- خارش شدید روی پوست
- مدفوع خیلی روشن و یا مدفوع بسیار تیره رنگ
علایم این بیماری تا زمانی تجربه می شوند که سیستم ایمنی بدن بتواند ویروس را شکست بدهد. این بازه زمانی معمولا چند هفته طول خواهد کشید.
درمان هپاتیتA
برای هپاتیتA درمان اختصاصی وجود ندارد و در عرض شش ماه کبد بدون عارضه بطور کامل بهبود میابد.
درمان ها اکثر بصورت حمایتی شامل استراحت, کنترل تهوع و استفراغ, مصرف مایعات فراوان, عدم مصرف الکل و سیگار می باشد.
هپاتیت B
ویروس هپاتیت ب (HBV) عامل بیماری هپاتیت ب است.
ویروس هپاتیت ب از طریق تماس با خون, مایع منی یا سایر مایعات بدن فرد آلوده گسترش می یابد. ویروس هپاتیت ب می تواند باعث عفونت حاد یا مزمن شود.
راه های انتشار ویروس هپاتیت ب شامل موارد زیر است:
- قرار گرفتن در معرض خون, ترشحات, یا مایعات آلوده به هپاتیت ویروسی از طریق تماس مستقیم یا غیر مستقیم با منبع عفونت
- استفاده مشترک چندین فرد از سوزن برای تزریق مواد
- تزریق خون آلوده به ویروس هپاتیت
- تماس با خون یا زخم یک فرد آلوده
- استفاده از مسواک, تیغ یا ناخن گیر فرد آلوده
- همجنس بازی و داشتن شرکاء جنسی متعدد
- تماس جنسی با فرد آلوده
- تولد از مادر مبتلا به هپاتیت ب
- خالکوبی یا سوراخ کردن گوش یا سایر قسمت های بدن با ابزاری که برای فرد آلوده استفاده شده و به درستی ضد عفونی نشده است.
هپاتیت ب از طریق راه های زیر منتقل نمی شود:
- سرفه یا عطسه
- آب و غذا
- بغل کردن فرد آلوده
- گرفتن دست یا دست دادن با فرد آلوده
- استفاده از قاشق, چنگال و سایر وسایل غداخوری مشترک
- نشستن در کنار فرد آلوده
علایم هپاتیت B
دوره کمون ویروس هپاتیت ب بین 2 تا 6 ماه می باشد که در این مدت فرد ناقل بیماری است ولی علایم واضحی ندارد.
برخی از علایم این بیماری شامل موارد زیر است:
- ادرار تیره
- احساس خستگی
- تب
- مدفوع خاکستری یا کم رنگ
- حالت تهوع
- درد شکم و حالت تهوع و استفراغ
- زردی چشم و پوست
عوارض هپاتیتB
هپاتیت B به دو نوع حاد و مزمن تقسیم بندی میشود.
هپاتیت B حاد یک عفونت کوتاه مدت است. علایم برخی افراد ممکن است چند هفته طول بکشد. بعضی اوقات بدن قادر به مبارزه با عفونت است و ویروس رااز بین می برد. اگر بدن قادر به مبارزه با ویروس نباشد, ویروس از بین نمی رود و عفونت مزمن هپاتیت ب رخ میدهد.
بیشتر بزرگسالان سالم و کودکان بزرگتر از 5 سال که آلوده به هپاتیت ب می شوند بهبود می یابند و دچار عفونت هپاتیت ب مزمن نمی شوند.
هپاتیت B مزمن یک عفونت طولانی مدت است.در صورت آلوده شدن کودک خردسال به ویروس, احتمال مزمن شدن هپاتیت ب بیشتر است.
هپاتیت B ممکن است منجر به عوارض جدی شود. تشخیص و درمان به موقع می تواند شانس بروز عوارض را کاهش دهد.
عوارض هپاتیت B حاد: معمولا عارضه جدی ندارد؛ در موارد نادر ممکن است منجر به نارسایی حاد کبد شود.
عوارض هپاتیت B مزمن: هپاتیت ب مزمن می تواند منجر به موارد زیر شود:
- سیروز: وضعیتی که در آن بافت سالم کبد از بین می رود و عملکرد کبد دچار مشکل می شود. این وضعیت تا حدودی جریان خون کبدی را نیز مسدود می کند. با پیشرفت سیروز, کبد دچار نارسایی می شود.
- نارسایی کبد: کبد به شدت آسیب دیده و قادر به داشتن عملکرد طبیعی نیست. افراد مبتلا به نارسایی کبد ممکن است به پیوند کبد احتیاج داشته باشند.
- سرطان کبد: ممکن است پزشک برای بررسی سرطان کبد آزمایش خون, سونوگرافی یا بررسی های تصویربرداری دیگری را پیشنهاد دهد. تشخیص سرطان در مرحله اولیه, احتمال موفقیت درمان سرطان را افزایش می دهد.
درمان هپاتیت B
همه افراد مبتلا به هپاتیت ب مزمن نیاز به مداخله درمانی ندارند. اگر آزمایش خون نشان دهد که هپاتیت ب می تواند به کبد فرد اسیب برساند ممکن است پزشک داروهای ضدویروسی را برای کاهش احتمال آسیب و عوارض کبدی تجویز کند.
پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B
تزریق واکسن هپاتیت ب در بدو تولد و همچنین در بزرگسالانی که در معرض ابتلا به هپاتیت ب یا مبتلا به بیماری مزمن کبدی هستند توصیه می شود. واکسن هپاتیت ب برای زنان باردار بی خطر است. واکسن هپاتیت ب اغلب در سه دوز در مدت 6 ماه تزریق می شود.
هپاتیت C
عفونت ویروس هپاتیت C عفونت کبدی ناشی از ویروس هپاتیت سی (HCV) است. تشخیص عفونت هپاتیت C در بدن برای سیستم ایمنی دشوار است و عفونت با هپاتیت C معمولا مزمن می شود. عفونت مزمن با هپاتیت C به کبد آسیب می رساند و می تواند منجر به سیروز کبدی شود.
راه های انتقال و دوره کمون و علایم و درمان هپاتیت C همانند هپاتیت B است.
در حال حاضر هیچ واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت C کشف نشده است.
هپاتیت D
هپاتیت D به عنوان ویروس هپاتیت دلتا شناخته می شود. هپاتیت D به خودی خود قابل انتقال نیست و در واقع ویروس هپاتیت D قدرت ابتلای مستقل افراد را ندارد بلکه تنها کسانی را مبتلا می کند که قبلا به هپاتیت B مبتلا شده اند. دوره کمون آن 2 تا 10 هفته متغییر می باشد. علایم هپاتیت B و هپاتیتD مشابه هستند. راه های انتقال آن نیز مشابه هپاتیت D می باشد.
درمان و داروی قطعی برای هپاتیت حاد یا مزمن D در دسترس نیست. بر خلاف سایر انواع هپاتیت, داروی ضد ویروسی فعلی در درمان هپاتیتD چندان موثر نیستند. البته ممکن است دوزهای مناسب از داروی اینترفرون تا حدودی در کاهش بیماری موثر باشد. اینترفرون نوعی پروتئین است که قادر است از انتشار ویروس هپاتیت D در بدن جلوگیری کند.
2 دیدگاه
سلام ممنون بابت پست خوبتون؛ آیا درمان قطعی هم داره؟
در مرحله حاد هپاتیت با مصرف داروهای ضدویروس و درمان‌های حمایتی تحت نظر پزشک بله قابل درمان می باشد؛ اما درصورت آسیب جدی کبد و نارسایی کبد ممکن است فرد نیاز ب پیوند کبد داشته باشد