تغذیه با لوله یک حمایت تغذیه ای به منظور درمان و جلوگیری از سوء تغذیه است.

فهرست:

۱. وسایل مورد نیاز غذادهی از طریق NG TUBE

۲.نکات حیاتی حین گاواژ از طریق NG TUBE

۳.آشنایی با جایگزین NG TUBE یعنی PEG

۴.زمان تعویض NG TUBE

وسایل مورد نیاز برای غذادهی که از لوله ی بینی-معده استفاده می کنند:

1-سرنگ مخصوص غذا دهی

2-آب

3-غذای هم دما با محیط

4-گوشی پزشکی

ابتدا مطمئن شوید که لوله در جای خود قرار دارد؛ برای این کار در صورت داشتن گوشی پزشکی آن را روی معده بیمار قرار دهید و از طریق سرنگ مخصوص گاواژ مقداری هوا با سرعت به درون معده بفرستید اگر صدای هوا از طریق گوشی شنیده شد یعنی جای لوله صحیح میباشد؛در صورت نداشتن گوشی پزشکی دست خود را روی معده بیمار بگذارید و کمی فشار دهید و همزمان مقداری هوا از طریق سرنگ با سرعت وارد معده کنید در صورتیکه در زیر دست خود احساس ورود هوا به درون معده داشتید یعنی جای لوله صحیح میباشد. سپس با سرنگ مخصوص غذا محتویات معده را بکشید، اگر مقدار موادی که در معده باقی مانده است بیش از 10 سی سی باشد مواد را به معده برگردانید و غذادهی را به یک تا دو ساعت بعد موکول کنید.

 برای غذا دادن به بیمار باید پیستون سرنگ را خارج کنید ابتدا به مقدار نصف سرنگ آب به بیمار بدهید این کار باعث میشود مسیر لوله شسته شود و آب رسانی لازم به بیمار تا حدودی انجام شود؛ (فراموش نکنید در حین غذا دادن به بیمار حتما باید در وضعیت نیمه نشسسته باشد)؛ سپس غذای آماده شده را که دمای متعادل دارد درون سرنگ بریزید  و سرنگ را بالا نگه دارید تا مواد به آرامی وارد معده شود. اگر غذا بیش از حد سفت بود و خیلی کند از سرنگ رد میشد میتوانید آن را با آب یا آب میوه گرم رقیق کنید ، اما دقت  داشته باشید این رقیق کردن غذا باعث نشود بیمار مقدار کالری لازم را دریافت نکند . غذا را با فشار دادن پیستون وارد معده نکنید اجازه دهید غذا به آرامی وارد معده شود. بعد از اتمام غذا دوباره مقدار کمی به بیمار آب بدهید تا مسیر لوله به خوبی شسته شود و از انسداد آن جلوگیری گردد. بعد از اتمام کار انتهای لوله را با گیره آن ببندید تا محتویات معده به داخل لوله برنگردد. حدود نیم ساعت بعد از غذا دادن بیار را در وضعیت نیمه نشسته نگه دارید.

نکات مهم در گاواژ کردن: 

• رعایت بهداشت دهان و بینی در این بیماران بسیار مهم است ، پس استفاده از دهان شویه و مسواک برای این افراد ضروری است.
• چسب روی بینی را هر چند روز یکبار تعویض کنید؛ مرتبا جای چسب را تغییر دهید، با این کار از زخم شدن بینی پیشگیری میکنید.
• بهتر است بینی بیمار را با گوش پاک کنِ مرطوب تمیز کنید  و به وسیله پماد آ-د چرب کنید تا زخم نشود.
• غذایی که از طریق لوله داده میشود باید حاوی کلیه مواد مورد نیاز بدن باشد.
• غذا نباید حاوی موادی باشد که باعث انسداد راه لوله گردد، بنابراین بهتر است غذا را از یک صافی رد کنید.
• هرگز غذا و دارو را با هم مخلوط نکنید.
• اگر غذای بیمار چرب باشد یا با سرعت وارد معده شود یا غذا به مدت طولانی نگهداری شده باشد یا خیلی سرد باشد ممکن است باعث اسهال و تجمع گاز و نفخ شکم شود.
• در رژیم غذایی بیمار  بطور مکرر از لبنیات مانند ماست و شیر استفاده نکنید چون باعث یبوست میشود.
• درصورتیکه بیمار از خشکی دهان و گلو شکایت دارد میتوانید از بخور استفاده کنید.
• حداقل زمان بین هر وعده غذایی باید 3-4 ساعت و ب میزان 200-250 باشد تا از پری بیش از حد معده جلوگیری شود؛ در صورتیکه معده بیمار بیش از حد پر شود ممکن است باعث بروز استفراغ و وارد شدن مواد غذایی ب داخل ریه و خفگی شود.

پِگ PEG (تغذیه ازطریق راه فرعی به معده از روی شکم)

گاستروستومی به معنای باز کردن یک راه از معده بر روی شکم به منظور تغذیه مواد غذایی و مایعات میباشد و میتواند موقتی و یا دايم باشد. ممکن است این کار در روده کوچک(ژژنوستومی) نیز انجام شود. لوله پگ از طریق آندوسکوپی وارد معده شده و از طریق برش کوچکی از روی پوست خارج میگردد و از داخل به جدار معده ثابت میشود. لوله از سطح معده به یک لوله پلاستیکی یا لاستیکی متصل است. در تغذیه به روش گاستروستومی باید به دو مسدله تغذیه بیمار و سلامت پوست زیر لوله توجه کرد.

الف- تغذیه:

بلافاصله بعد از جراحی اولین تغذیه طبق تجویز پزشک به میزان 30 تا 60 سی سی با آب شروع میگردد. به مرور میزان آن افزایش میابد.پس از 24 ساعت شیر اضافه شده و سپس غذاهای مخلوط شده و نرم بصورت رژیم پرکالری شروع میگردد.

ب-مراقبت از لوله و پیشگیری از عفونت:

معمولا یک پانسمان روی محل خروج لوله گذارده میشود وبا یک نوار چسب باریک از دو طرف ، لوله به دیواره شکم ثابت میگردد. بخشی از گاز پانسمان زیر صفه پلاستیکی قرار میگیرد  تا پوست صدمه کمتری ببیند. بعضی از لوله ها مانند سوند فولی بالن دارند که با آب پر شده تا از خروج لوله از معده جلوگیری نماید . هر هفته با یک سرنگ، میزان آب را کنترل کنید تا از پر بودن بالن مطمين شوید. در صورت مشاهده هر گونه ترشح غلیظ و چرکی به پزشک معالج مراجعه کنید.

ج- مراقبت از پوست:

پوست اطراف لوله به علت عملکرد آنزیمی شیره معده و نشت اطراف لوله تحریک شده و ممکن است  دچار ورم، قرمزی و دردناکی شود لذا روزانه اطراف آن را با آب و صابون شستشو داده  خوب خشک کنید  و اگر پوسته های خشک شده ایجاد شد  آن را با سرم شستشو خیس کرده  و سپس بردارید،سپس روی آن پانسمان بگذارید. هر روز موقع شستشو پوست اطراف لوله را از نظر شکنندگی، تحریک،ساییدگی و وجود ترشح یا نشت شیره معده بررسی کنید.

تفاوت NG Tube معمولی و سیلیکونی چیست؟

نحوه جایگذاری و مراقبت های یکسان دارند. ولی با توجه به ماده سازنده NG TUBE سیلیکونی؛ امکان ماندگاری بالاتری دارند و برخی NG TUBE های سیلیکونی امکان ماندگاری به مدت ۲ ماه دارند ؛ در صورتی که NG TUBE های معمولی حتما باید هفته ای یک بار تعویض شوند.

همچنین NG TUBE های سیلیکونی یه فنر (گاید) دارند که هنگام گیر کردن مواد غذایی یا داروها در مسیر ؛ میتوان جهت باز کردن مسیر از آن استفاده کرد.