نحوه عملکرد داروهای سکته مغزی
داروهای مورد استفاده برای درمان سکته مغزی معمولاً به روش‌های مختلفی عمل میکنند.
برخی از داروهای سکته مغزی در واقع لخته های خون موجود را می شکنند. برخی دیگر به جلوگیری از تشکیل لخته های خون در رگ های خونی شما کمک می کنند. برخی برای تنظیم فشار خون بالا و سطح کلسترول برای کمک به جلوگیری از انسداد جریان خون کار می کنند.
دارویی که پزشک شما تجویز می کند به نوع سکته مغزی و علت آن بستگی دارد. از داروهای سکته مغزی نیز می توان برای کمک به پیشگیری از سکته دوم در افرادی که قبلاً سکته مغزی کرده اند استفاده کرد.
داروهای ضد انعقاد:
توانایی لخته شدن(انعقاد) خون را کاهش میدهند.آنها لخته های خون موجود را حل نمیکنند؛ اما ممکن است از بزرگتر شدن لخته ها و ایجاد مشکلات جدی جلوگیری کنند. مهمترین و پرکاربردترین این داروها شامل:
وارفارین ، ریواروکسابان ، هپارین ، آپیکسابان
داروهای ضد پلاکت ها:
به گروهی از داروهای کاهش دهنده پلاکت گفته میشود که از تشکیل ترومبوز (لخته) جلوگیری میکنند. پرکاربردترین این گروه شامل:
آسپرین(ASA) ، پلاویکس (کلوپیدوگرول)
فعال کننده پلاسمینوژن بافتی(TPA):
فعال کننده پلاسمینوژن بافتی (TPA) تنها داروی سکته مغزی است که در واقع لخته خون را می شکند. این به عنوان یک درمان اضطراری رایج در طول سکته مغزی استفاده می شود.
برای این درمان، TPAبه داخل ورید تزریق می شود تا بتواند به سرعت به لخته خون برسد.
TPAبرای همه استفاده نمی شود. به افرادی که در معرض خطر بالای خونریزی مغزی هستند، TPAداده نمی شود.
استاتین ها:
استاتین ها به کاهش سطح کلسترول بالا کمک می کنند. وقتی سطح کلسترول شما بیش از حد بالا باشد، کلسترول می تواند در امتداد دیواره شریان ها شروع به جمع شدن کند. این تجمع پلاک نامیده می شود.
این داروها آنزیمی که بدن شما برای ساخت کلسترول به آن نیاز دارد، مسدود می کند. در نتیجه بدن شما کمتر از آن تولید می کند. این به کاهش خطر پلاک و جلوگیری از سکته های کوچک و حملات قلبی ناشی از گرفتگی عروق کمک می کند.
پرکاربردترین این داروها شامل:
آتوروستاتین ، رزوواستاتین
داروهای فشارخون:
یکی از اصلی ترین دلایل سکته مغزی پرفشاری خون است. بنابراین کنترل فشار خون در محدوده نرمال چه در افراد سالم چه در افرادی که دچار سکته مغزی شده اند بسیار واجب است.داروهای فشار خون انواع مختلفی دارند و هر نوع از طریق مکانیسم های متفاوتی سبب کاهش فشارخون میشوند که تعیین نوع آن براساس تشخیص پزشک میباشد.
- دیورتیک ها:داروهای این دسته از طریق کاهش حجم خون و برون ده قلب و افزایش برون ده ادراری(دفع سدیم از طریق ادرار) باعث کاهش فشارخون میشوند. داروهای این دسته شامل: کلروتیازید، هیدروکلروتیازید، فوروزماید(لازیکس) ، تریامترن، اینداپامید میباشد.اثرات جانبی این دسته شامل خشکی دهان، تشنگی، ضعف، گیجی، خواب آلودگی، درد و ضعف عضلانی، افزایش ضربان قلب، اختلال معده-روده ای میباشد.
- بتابلوکرها: داروهای این دسته سیستم عصبی سمپاتیک را بلوک یا مسدود میکند؛ به خصوص سمپاتیک به قلب که باعث کند شدن ضربان قلب و کاهش فشار خون میشود. داروهای این دسته شامل: آتنولول، بتاکسولول، بیزوپرولول، پروپرانولول (ایندرال)، متوپرولول، تیمولول میباشد.در سالمندان خطر مسمومیت به دلیل کاهش عملکرد کلیوی و کبدی افزایش میابد.در افراد دارای نارسایی قلب، افسردگی، دیابت، ضربان قلب کمتر از 60، اختلال چربی خون و آسم باید با احتیاط مصرف شود.
- آلفابلوکرها: داروهای این دسته مستقیما روی عروق خونی اثرمیکند.داروهای این دسته شامل:پرازوسین، ترازوسین، کارودیلول، لابتالول، هیدروکلراید میباشد.در بعضی افراد باعث افزایش ضربان قلب شوند.
- بلوک کننده های کانال کلسیم: داروهای این دسته بازگشت یون کلسیم را مهار میکند. پس بار قلب را کاهش میدهد.داروهای این دسته شامل: دیلتیازم، وراپامیل، آملودیپین، نیفدیپین میباشد. مصرف این قرص ها بهتر است با معده خالی و قبل غذا باشد.همچنین در افراد مبتلا به دیابت با احتیاط مصرف شوند.به یاد داشته باشید این داروها را بطور ناگهانی قطع نکنید.
- بازدارنده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین: آنژیوتانسین دو یک عامل قوی انقباض عروق است و هم از راهکارهای مختلف موجب احتباس آب و سدیم میشود لذا عملکرد نهایی هورمون آنژیوتانسین دو، افزایش فشارخون است. با این توضیحات بدیهی است مهار عملکرد آنژیوتانسین دو نقش مهمی در درمان زیادی فشارخون دارد.داروهای این دسته شامل:کاپتوپریل، انالاپریل، لیزینوپریل، بنازپریل، کوئیناپریل میباشد.در صورت اختلال در عملکرد کلیه مقدار مصرف دارو کاهش یافته و با دسته دیورتیک ها مصرف میشود.
- متسع کننده های عروق: به طور مستقیم روی عضلات صاف دیواره عروق اثر میگذارد و باعث کاهش مقاومت عروق و اتساع عروق میشود که منجر به کاهش فشارخون میشود. داروهای این دسته شامل:هیدرالازین، مینوکسیدیل، نیتروگلیسیرین، سدیم نیتروپروساید میباشد.این دسته در اورژانس های پرفشاری خون به کار میرود. در عفونت خون و فشار داخل جمجمه ای بالا منع مصرف دارند.
- بلوک کننده های گیرنده آنژیوتانسین دو: اثرات آنژیوتانسین دو در سطح گیرنده ها را بلوک میکند.داروهای این دسته شامل: اپروزارتان، لوزارتان ، والزارتان میباشد. مصرف این دسته از داروها ممکن است باعث احتباس پتاسیم در خون و افزایش پتاسیم خون شود. در بارداری و بیماری های کلیوی نیز منع مصرف دارد.
بیشتر بیماران مبتلا به پرفشاری خون جهت کنترل فشار خون نیازمند مصرف دو نوع یا بیشتر از داروهای فشار خون هستند.
